ไข้หวัดใหญ่ เกิดจากเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซา (Influenza virus) หรือพูดให้เข้าใจง่ายๆ ว่าเป็นเชื้อไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่ ชนิดเอ บี และซี โรคไข้หวัดใหญ่ อาจมีอาการเริ่มต้นเหมือนไข้หวัดธรรมดา แต่ต่อมาจะมีความรุนแรงกว่า ที่สำคัญคืออาจทำให้เกิดปอดอักเสบและเสียชีวิตได้เลยทีเดียว
เชื้อไข้หวัดใหญ่ มีกี่สายพันธุ์
การระบาดของไข้หวัดใหญ่ที่ผ่านมา พบว่าเกิดจากเชื้อไวรัสอินฟลูเอนซาสายพันธุ์ A ที่เราคุ้นเคยในชื่อ A/H1N1 และ A/H3N2 ซึ่งเป็นสายพันธุ์หลัก ต่อมาพบว่า มีการระบาดของเชื้อไวรัสสายพันธุ์ B เพิ่มมากขึ้น รวมถึงในประเทศไทยก็พบการระบาดของสายพันธุ์ B สูงขึ้นถึง 13-55% เช่นกัน นอกจากนี้ความรุนแรงของสายพันธุ์ B ทั้ง 2 ตระกูลที่พบการระบาดร่วมกันได้แก่ Victoria และ Yamagata ยังส่งผลกระทบถึงขั้นทำให้ผู้ป่วยต้องนอนรักษาตัวในโรงพยาบาลหรือเสียชีวิตได้พอๆ กับสายพันธุ์ A อีกด้วย
วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์
เนื่องจากไวรัสไข้หวัดใหญ่มีการกลายพันธุ์อยู่เสมอ และในแต่ละปีจะมีการแพร่ระบาดของสายพันธุ์หลักที่แตกต่างกันไป จึงทำให้ต้องมีการพัฒนาวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่อย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งองค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้เพิ่มไวรัสสายพันธุ์ B เข้าไปในการผลิตเป็นวัคซีน เพื่อการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้เกิดเป็น Quadrivalent Influenza Vaccine ที่ครอบคลุมไวรัส 4 สายพันธุ์ดังต่อไปนี้
- ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A/H1N1
- ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A/H3N2
- ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ตระกูล Victoria
- ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ตระกูล Yamagata
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ควรฉีดเมื่อไหร่ และถี่แค่ไหนจึงจะเหมาะสม?
ช่วงอายุที่เหมาะสมสำหรับเริ่มต้นเข้ารับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ สามารถเริ่มฉีดได้ในทารกตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป และจำเป็นต้องได้รับวัคซีนทุกปี ปีละ 1 ครั้ง เนื่องจากวัคซีนจะมีการเปลี่ยนชนิดสายพันธุ์ย่อยไปทุกปีตามที่องค์การอนามัยโลก (WHO) คาดว่าจะระบาดในปีนั้นๆ เพื่อเป็นการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันโรคให้ร่างกายมีภูมิคุ้มกันที่พร้อมรับมือกับเชื้อที่จะเข้ามาใหม่ โดยเราสามารถแบ่งตามช่วงอายุของผู้เข้ารับการฉีดได้ดังนี้
- เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 8 ขวบ ให้ฉีด 2 เข็มในปีแรก โดยเว้นระยะเวลาให้ห่างจากเข็มแรก 1 เดือน
- หากในปีแรกได้ฉีดเพียงครั้งเดียว ในปีถัดมาให้ฉีด 2 ครั้ง แล้วหลังจากนั้นค่อยฉีดปีละครั้งได้
- บุคคลทั่วไปที่มีอายุ 18 ปี ขึ้นไป ให้ฉีด 1 เข็ม และต้องรับการฉีดวัคซีนกระตุ้นทุกปี
ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ก่อนหรือหลังฉีดวัคซีนโควิด-19 ได้หรือไม่?
กรมควบคุมโรค แนะนำว่า การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนโควิด-19 ควรเว้นช่วงอย่างน้อย 4 สัปดาห์ ทั้งนี้ไวรัสไข้หวัดใหญ่เป็นสาเหตุสำคัญของการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจแบบเฉียบพลัน มีอัตราตายสูงในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ซึ่งการฉีดวัคซีนป้องกันจะช่วยลดการติดเชื้อ การป่วยหนักหรือมีอาการรุนแรง รวมถึงช่วยลดการแพร่กระจายโรคไข้หวัดใหญ่ได้ จึงแนะนำให้ทุกท่านเข้ารับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปีก่อนเข้าฤดูกาลระบาดของโรค คือก่อนช่วงเข้าฤดูฝนนั่นเอง
