โรคติดเชื้อจากเชื้อรา : ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม

ในขณะที่เชื้อไวรัสและแบคทีเรียมักเป็นสาเหตุหลักของโรคติดเชื้อที่คนทั่วไปคุ้นเคย ยังมีอีกหนึ่งกลุ่มเชื้อโรคที่ไม่ควรมองข้าม นั่นคือ “เชื้อรา (Fungus)” ที่สามารถก่อโรคได้ทั้งในผิวหนัง เยื่อบุ และอวัยวะภายในร่างกาย โดยเฉพาะในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

เชื้อรามีอยู่ทั่วไปในธรรมชาติ เช่น ดิน อากาศ พืช และแม้กระทั่งในร่างกายมนุษย์ ซึ่งบางชนิดไม่เป็นอันตราย แต่บางสายพันธุ์สามารถทำให้เกิดโรคได้ โดยเฉพาะเมื่อสภาวะแวดล้อมเหมาะสม หรือภูมิคุ้มกันลดลง

ชนิดของการติดเชื้อรา

1. เชื้อราผิวหนัง (Superficial Mycoses)

   • เช่น กลาก เกลื้อน เชื้อราที่เล็บ หรือหนังศีรษะ

   • สาเหตุหลัก: เชื้อราในกลุ่ม Dermatophytes เช่น Trichophyton และ Microsporum

   • ติดต่อจากการสัมผัสสิ่งของหรือพื้นที่ที่มีเชื้อ เช่น เสื้อผ้า ผ้าเช็ดตัว พื้นห้องน้ำ

2. เชื้อราในช่องคลอดหรือช่องปาก (Mucosal Candidiasis)

   • เกิดจาก Candida albicans ซึ่งเป็นเชื้อราที่อยู่ในร่างกายตามปกติ

   • เมื่อร่างกายเสียสมดุล เช่น ภูมิคุ้มกันลดลง หรือใช้ยาปฏิชีวนะติดต่อกันนาน เชื้อรานี้อาจเติบโตจนก่อโรคได้

   • อาการ: คัน ตกขาวผิดปกติในช่องคลอด หรือฝ้าขาวในช่องปาก

3. การติดเชื้อราในอวัยวะภายใน (Invasive Fungal Infections)

   • พบบ่อยในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ผู้ปลูกถ่ายอวัยวะ หรือผู้ติดเชื้อ HIV

   • ตัวอย่างเชื้อราที่ก่อโรค: Aspergillus, Cryptococcus, Histoplasma

   • อาการ: ไข้เรื้อรัง หายใจลำบาก อาจลุกลามสู่สมอง ปอด หรือกระแสเลือด

ปัจจัยเสี่ยง

• การใช้ยาปฏิชีวนะหรือยาสเตียรอยด์เป็นเวลานาน

• โรคประจำตัวที่ทำให้ภูมิคุ้มกันลดลง เช่น เบาหวาน มะเร็ง HIV/AIDS

• สุขอนามัยส่วนบุคคลไม่ดี เช่น การใส่รองเท้าชื้น การไม่เช็ดตัวให้แห้ง

• สภาพอากาศร้อนชื้น

การป้องกันโรคติดเชื้อรา

1. รักษาความสะอาดของร่างกายและเสื้อผ้า

   • หลีกเลี่ยงความอับชื้น โดยเฉพาะบริเวณเท้า ขาหนีบ และข้อพับ

   • ใช้ผ้าขนหนูส่วนตัว และเปลี่ยนเสื้อผ้าเมื่อเปียกหรือมีเหงื่อ

2. หลีกเลี่ยงการใช้ของร่วมกับผู้อื่น

   • โดยเฉพาะของใช้ส่วนตัว เช่น หวี หมวก รองเท้า

3. รับประทานอาหารที่ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน

   • เช่น โยเกิร์ตหรืออาหารที่มีโปรไบโอติกส์ เพื่อรักษาสมดุลของจุลินทรีย์ในร่างกาย

4. ควบคุมโรคประจำตัวให้ดี

   • โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อราได้ง่ายขึ้น