โรคเบาหวาน: รู้ทัน ป้องกันได้ รักษาได้

โรคเบาหวานคืออะไร?

โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) คือ ภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เนื่องจากร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เพียงพอ หรือใช้อินซูลินได้อย่างไม่มีประสิทธิภาพ อินซูลินเป็นฮอร์โมนที่ช่วยนำน้ำตาลในเลือดเข้าสู่เซลล์เพื่อใช้เป็นพลังงาน

📌 ประเภทของเบาหวาน

1. เบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1)
   ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้ ต้องพึ่งการฉีดอินซูลินตลอดชีวิต

2. เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2)
   ร่างกายผลิตอินซูลินได้แต่ใช้งานไม่เต็มที่ พบได้บ่อยในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้ที่มีน้ำหนักเกิน หรือมีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน

3. เบาหวานขณะตั้งครรภ์
   เกิดเฉพาะช่วงตั้งครรภ์ และมักหายไปหลังคลอด แต่เสี่ยงต่อการเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคต

⚠️ อาการเบื้องต้นที่ไม่ควรมองข้าม

• กระหายน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย

• หิวบ่อย น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ

• เหนื่อยง่าย ตาพร่ามัว

• แผลหายช้า คันตามผิวหนังหรืออวัยวะเพศ

• บางรายอาจไม่แสดงอาการเลย จนกระทั่งมีภาวะแทรกซ้อน

🧬 ปัจจัยเสี่ยงที่ต้องระวัง

• พันธุกรรม – มีพ่อแม่พี่น้องเป็นเบาหวาน

• น้ำหนักเกิน / โรคอ้วน

• ขาดการออกกำลังกาย

• อายุ 40 ปีขึ้นไป

• เคยมีประวัติน้ำตาลสูงขณะตั้งครรภ์

🛡️ การป้องกันและดูแลตนเอง

✅ ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์
✅ เลือกรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง ลดหวาน มัน เค็ม
✅ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ – อย่างน้อย 30 นาที 5 วัน/สัปดาห์
✅ ตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะผู้มีอายุเกิน 35 ปี
✅ หลีกเลี่ยงความเครียด และพักผ่อนให้เพียงพอ

💉 แนวทางการรักษา

1. ปรับพฤติกรรมและอาหาร

2. ใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด – เช่น Metformin

3. การฉีดอินซูลิน – สำหรับผู้ที่ไม่สามารถควบคุมด้วยยาเม็ด

4. การติดตามผลอย่างใกล้ชิด – ทั้งน้ำตาลสะสม (HbA1c), ไขมัน, ความดัน และตรวจตา ไต เท้า

🦶 ภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย

หากไม่ควบคุมเบาหวานอย่างดี อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง เช่น

• โรคหัวใจและหลอดเลือด

• เบาหวานขึ้นตา – อาจรุนแรงจนตาบอด

• ไตเสื่อม / ไตวายเรื้อรัง

• ปลายประสาทเสื่อม เท้าเน่า จนถึงขั้นต้องตัดอวัยวะ