ทำความรู้จักกับภาวะนอนไม่หลับ
ภาวะนอนไม่หลับ (Insomnia) คือ ภาวะที่ผู้ป่วยมีปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับ เช่น
-
เข้านอนยาก
-
ตื่นบ่อยระหว่างคืน
-
ตื่นเช้ามากเกินไป
-
หรือรู้สึกไม่สดชื่นแม้นอนได้ครบชั่วโมงที่ควร
ปัญหานี้อาจเกิดขึ้นเพียงชั่วคราว (Acute Insomnia) หรือเรื้อรัง (Chronic Insomnia) ซึ่งส่งผลกระทบต่อทั้งคุณภาพชีวิต การทำงาน และสุขภาพจิตโดยรวม
สาเหตุของภาวะนอนไม่หลับ
-
ความเครียด จากการทำงานหรือปัญหาส่วนตัว
-
พฤติกรรมก่อนนอน เช่น การใช้มือถือหรือคอมพิวเตอร์ก่อนเข้านอน
-
การรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มกระตุ้นประสาท เช่น คาเฟอีน แอลกอฮอล์
-
โรคประจำตัวบางอย่าง เช่น ซึมเศร้า วิตกกังวล หรืออาการปวดเรื้อรัง
-
ยาบางชนิด ที่ส่งผลต่อระบบประสาท
ผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจ
-
ความสามารถในการจดจำและการตัดสินใจลดลง
-
อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย
-
เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน
-
เพิ่มโอกาสเกิดอุบัติเหตุจากความง่วงและสมาธิลดลง
แนวทางการดูแลและรักษา
✅ การปรับพฤติกรรม (Sleep Hygiene)
-
เข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลา แม้วันหยุด
-
หลีกเลี่ยงการใช้โทรศัพท์หรือจออิเล็กทรอนิกส์ก่อนนอน
-
ลดการดื่มคาเฟอีนในช่วงบ่าย
-
จัดสภาพแวดล้อมในห้องนอนให้น่านอน เช่น อุณหภูมิพอเหมาะ ปิดไฟ
✅ การบำบัดด้วยพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia – CBT-I)
เป็นแนวทางที่แพทย์แนะนำ โดยช่วยปรับความคิดและพฤติกรรมที่ส่งผลต่อการนอนหลับ
✅ ยารักษา (กรณีจำเป็น)
แพทย์อาจสั่งยานอนหลับชั่วคราวในบางกรณี แต่ไม่แนะนำให้ใช้ระยะยาว เพราะอาจเกิดการพึ่งพา
เมื่อใดควรพบแพทย์?
หากคุณมีอาการนอนไม่หลับติดต่อกันเกิน 3 คืนต่อสัปดาห์ และต่อเนื่องนานกว่า 1 เดือน หรือมีผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น ง่วงระหว่างวัน สมาธิลดลง ควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อรับคำปรึกษาและแนวทางการรักษาที่เหมาะสม